HUIS RAEREN (Raeren)

---

Andere benaming: Schwarzenberger Haus.

De gemeente Raeren wordt gekenmerkt door de grote verspreiding van de diverse woonkernen. Ze zijn gegroepeerd in verschillende gehuchten, zoals Heck, Born, Berg, Pützhag, Honien, Botz, Neudorf, enzovoorts. Als we de weg waaraan de kerk ligt als hoofdweg beschouwen, dan vinden we Haus Raeren aan de rand van een weg die (in het noordoosten) ongeveer parallel loopt aan deze hoofdweg.

Dit oude verblijf (uit de toenmalige Heerlijkheid), staat stevig gebouwd te midden van zijn grachten. Het riviertje de Itter voorziet de grachten van water. Het gebouw ligt ten westen van de wijk Berg in een laagte (800 meter ten noordoosten van de kerk van Raeren). Haus Raeren is ruw gebouwd, sober, en klein. Het is ongetwijfeld een van de meest bijzondere voorbeelden van versterkte burchten in het toenmalige hertogdom Limbourg. Ondanks de veranderingen die zijn aangebracht aan het dak en de raamnissen, heeft Haus Raeren alle kenmerken van een waterburcht behouden.

Haus Raeren toont zich in de vorm van een grote compacte toren, rechthoekig van vorm, voorzien van een dak bestaande uit vier hellende vlakken. Men heeft ooit het ongelukkige idee gehad om er een soort platform, omringd door een modern hekwerk, op te bouwen. Daardoor verdween de visgraatnok die er in het begin van deze eeuw nog was. Het metselwerk van de schoorstenen is eveneens betreurenswaardig te noemen.

Terwijl drie zijden van het gebouw in het water van de grachten uitkomen, wordt de voorgevel jan het oosten) voorafgegaan door een klein pleintje en een oude stenen brug waarvan de pijlers in het water staan. De ingang ligt in het midden van de gevel, met aan weerskanten een raam; De eerste en tweede verdieping hebben eik drie (symmetrisch gerangschikte) raamnissen. Hun stenen raamlijsten met hoekstenen en afgeplatte rondbogen in de stijl van Lodewijk XV, laten zien dat Haus Raeren in de achttiende eeuw verbouwd geworden is. Aan de noordzijde zijn de ramen in dezelfde stijl, maar we vinden er slechts twee, op de tweede verdieping.



Op het gevelvlak onder cie daklijst vinden we nog (net als aan de zuid- en westkant) oude schietgaten die of dichtgemetseld, of van ramen voorzien zijn. In de nabijheid van de hoeken (halverwege de hoogte tussen de ramen en plafonds van de tweede verdieping) tonen twee overgebleven waterspuwers aan dat oorspronkelijk of tewel het dak niet over de buitenwanden heen stak, of tewel het gebouw slechts overdekt was met een plat dak. Ook zijn er nog twee gewelven tussen de begane grond en het waterniveau van de grachten.

De westelijke gevel is, evenals de andere twee genoemde gevels, voorzien van raamnissen in Lodewijk XV-stijl. Enkele nissen in de benedenbouw van de burcht zijn dichtgemetseld. Een andere eveneens dichtgemetselde nis (tussen de begane grond en de eerste verdieping) schijnt uit dezelfde tijd te dateren als de oorspronkelijke burcht. De zuidgevel heeft zijn echt middeleeuws karakter behouden. Men ziet er slechts twee kleine raamnissen op elke van de verdieping, en twee waterspuwers, identiek aan die van de andere gevel.

Verder zien we nog een architectonisch detail dat we nergens anders aantreffen. Op eik van de buitenwanden (aan noordwest- en zuidkant) zien we namelijk drie stenen steunpunten in de gevel, eik op ongeveer één meter afstand van elkaar die iets boven de ramen van de tweede verdieping zitten. Weer anderhalve meter hoger zien we holtes van dezelfde afmeting en op dezelfde afstand van elkaar.

Volgens Reiners zijn deze holtes overblijfselen van oude verdedigingswerken. Die voorzichtige uitspraak geeft geen voldoende verklaring. Wij hebben hieromtrent diverse archeologen en architecten geraadpleegd. Niemand wist hef antwoord op dit raadsel te geven. Bij gebrek aan beter gokken wij erop te veronderstellen dat deze steunpunten en uithollingen bedoeld waren om een soort galerijen te ondersteunen.

Ze waren overigens alleen toegankelijk via ladders die omlaaghingen vanaf de schietgaten. Deze hypothese is uiteraard verre van afdoende. Net als in Henri-Chapelle (burcht de Ruyff), in Walhorn (burcht Astenet) en in Eynatten (burcht Eynatten) zien we ook in Raeren twee kastelen die erg dicht bij elkaar liggen. Dit doet ons vermoeden dat er oorspronkelijk sprake was van één groot leengoed, en dat zich één burcht op zeker moment heeft losgemaakt van het groot leengoed (in dit geval Burcht Raeren). Op deze wijze ontstonden dat zo een tweede aangrenzend leengoed.

Het is erg aannemelijk dat Haus Raeren de hoofdzetel was van de oorspronkelijke Heerlijkheid.

.
Haus Raeren is in hun bezit gekomen in 1443. Vervolgens verkreeg hun zoon, Emeric de Bastogne, het bezit. Deze trouwde met Jeanne de Hollerich. Zij waren het (of hun voorgangers) die do wasserburg maakten tot wat het nu 1. Na hun dood zijn er verscheidene erfgenamen die over de nalatenschap twisten.

Met name Jean d'Alensberg en Jean de Stembert. Deze laatste erft het bezit in 1473; maar sterft het daaropvolgende jaar. Zijn zoon Thomas de Stembert volgt hem op.


Hij was de echtgenoot van Marguerite Krümmel de Nechtersheim, die op 11 januari 1607 overlijdt. Het kasteel gaat over op zijn dan nog minderjarige zoon, die het in 1649 weer bij testament schenkt aan zijn neef Jean Guillaume de Schwartzenberg, echtgenoot van Anne Marie de Belven. Diens dochter. Anne Cathérine de Schwartzenberg, laat het bezit, door haar huwelijk met Guillaume Bertolf de Belven, overgaan op laatstgenoemde (1679). In 1716 wordt Haus Raaren door erfdeling toegekend aan Marie Isabelle Bertolf de Belven. In 1721 trouwt zij met Jean Salomon d'Everlange, Heer van Hollange (provincie Luxemburg).

Zij sterft waarschijnlijk zonder nageslacht. Haar neef Englebert Guillaume de Lamboy, (zoon van haar zus Marie Madeleine de Schwartzenberg en Baron Jean Sigismond de Lamboy) krijgt Haus Raeren in 1774 vermaakt. Twee jaar later verkoopt hij Haus Raeren aan Jean Léonard de Schwartzenberg, echtgenoot van Marie Anne Mennicken. Zijn familie is dan opnieuw eigenaar van hun voorvaderlijke burcht.

Het bezit blijft tot in 1841 in handen van zijn nageslacht. In 1841 namelijk kocht Jean Michel Flamm het kasteel en verkocht het wederom in 1869 aan Léonard Jardon, echtgenoot van Cornély de Nys, dochter van de eigenaar van Burcht Raeren. Het bezit werd bij testament geschonken aan de dochter van Jean Jardon, Cornélie Jardon, die getrouwd was met Max Allan Chahnn Megerditsch uit Wenen, en van origine Armeniër.

+ in onze rubriek FOTO'S In 1912 werd Haus Raeren gedwongen publiek verkocht en overgenomen door Gérard Nöcken, hoteleigenaar uit Aken. Deze verkocht het in 1917 aan Jean Blank, vader van de bekende kunstschilder André Blank.