AMSTENRAEDTER HAUS - HERRENHAUS (Eynatten).

---

Dit gebouw wordt ook wel Kleines Haus genoemd, dit in tegenstelling tot het Vlattenhaus dat vaker Grosses Haus genoemd wordt, of Reuschenberger Haus.

De namen Amstenraedt en Reuschenberg laten zien dat in vroeger de kastelen genoemd worden naar de familienamen van de eigenaren. Dit geldt ook voor het Vlattenhaus, het Waldenburghaus en het Philippenhaus (waarover later meer).

Momenteel is het Amstenraedter Haus meer bekend onder de naam Herrenhaus.

Dit oude en zéér interessante landhuis ligt 200 meter ten maden van de kerk van Eynatten en 200 motor ten noord-noord-oosten van het Vlattenhaus. Tussen deze twee landgoeden liggen boerderijgebouwen en een vijver waarin waterhoenderen rond zwemmen.

Het Amstenraedter Haus is, net zo als het Vlattenhaus, helemaal omringd door water, maar is zodanig op het vlakke eilandje gebouwd, dat het toch mogelijk is helemaal om het kasteel heen te lopen. Het Amstenraedter Haus is alleen toegankelijk via een stenen brug ten zuidoosten ervan. Van deze kant af gezien, is het wateroppervlak zo uitgestrekt dat het eerder op een meer lijkt dan op eenvoudige grachten. Dit droeg trouwens bij tot het vergroten van de veiligheid van het kasteel. Men kan zich afvragen waarom men zich in die tijd vaak tevreden stelde met het graven van relatief smalle slotgrachten om deze gebouwen, terwijl het grote verval van de beekjes veel grotere en doeltreffender verdedigingswerken mogelijk maakte. Misschien moet men er rekening mee houden dat de eigenaren van de tamelijke kleine leengoederen van het hertogdom Limburg, aarzelden om hun vruchtbare landbouwgrond (nodig voor hun bestaan) op te offeren aan grachten ter verdediging.



Het kasteel omvat twee rechthoekige compacte gebouwen die parallel ten opzichte van elkaar liggen. Ze zijn met elkaar verbonden aan de noordoostzijde door middel van een derde gebouw. Aan de tegenoverliggende zijde door een muur van dezelfde hoogte, zodat de kleine binnenplaats geheel omsloten is. Aan deze muur is een naar binnen toe gericht afdak gebouwd en een trap die naar de eerste etage leidt. Aan de buitenkant van de muur (in het verlengde naar de brug) een kleiner, vierkant voorportaalgebouw uit de zeventiende eeuw dat minder hoog is dan de andere gebouwen. Zijn vierzijdige torenspits is versierd met een dakvenster en helemaal bovenin een weerhaan.

Het kasteel heeft slechts één bovenverdieping. De ramen zijn klein en gering in aantal. Sommige ramen zijn ooit veranderd en vergroot. De daken van de twee vleugels bestaan uit vier hellende vlakken die met leisteen zijn bedekt. Ze zijn zeer bezonder door hun hoogte en hun afmeting. Hun nok is versierd met weerhaantjes en hoger dan het dak van het gebouw dat de twee vleugels verbindt. Het is voorzien van enkele kleine dakvensters, en steekt ruim over de gevels heen en steunt op houten muurankers.

In zijn boek "Eupen en omgeving" zegt Rutsch, dat de historie van deze twee naburige bezittingen zo warrig is dat het bijna onmogelijk is met zekerheid de opvolgingen op te noemen. Zo zegt hij dat het kasteel Grosses Haus in de vijftiende eeuw toebehorde aan Colyn Beissel en Jaques de Rabothrath, vervolgens aan de weduwe van Binsfeld. geborene Elisabeth de Bensenraedt. In werkelijkheid blijkt het kasteel over te zijn gaan van Jean d'Eynatten, (die het heeft laten bouwen) aan zijn oudste zoon uit het huwelijk met Marguerite van den Bongard eveneens Jean d'Eynatten. Deze trouwt in 1398 met Jeanne de Neubourg. De bezittingen worden na hun overgenomen door hun zoon Thibaut of Théobald d'Eynatten, echtgenoot van Catherine van Mulken.

Na hun dood gingen de bezittingen over op hun zoon Servais d'Eynatten, die in eerste instantie trouwde met Adélaïde de Schönradt (ca. 1505) en in tweede instantie met Gertrude (de) Bock. Uit zijn eerste huwelik had hij een zoon; Joan Nicolas d'Eynatten (ca. 1536) die het landgoed erfde en trouwde met Marie de Schwartz de Hirtz. Hun dochter Agnes kreeg het op haar beurt in bezit, en door haar huwelijk met Jacques de Reuschenberg kwam het landgoed in deze familie terecht.

Vanaf deze tijd noemde men het huis dan ook Reuschenberger Haus. Het hele goed gaat over in handen van hun dochter Catherine de Reuschenberg die getrouwd was met Gothard de Harf f. Zij krijgen een zoon, eveneens genoemd Gothard de Harff, die later trouwt met N. Huyn d'Amstenraedt. Eenmaal eigenaar geworden van het landgoed, schenkt hij het in 1611 aan zijn zuster Anne de Harff bij gelegenheid van haar huwelijk met Frambach de Gulpen. Maar deze schenking leidt tot niets want er zijn geen erfgenamen uit dit huwelijk. Bij hun beider overlijden gaat het bezit terug naar hun neven, de nog minderjarige kinderen van zijn broer Gothard de Harff. Deze geven het in handen van hun oom (van moederskant) Arnold Huyn d'Amstenraedt, heer van Brusthem (1647).

Hij was het die het voorportaalgebouw aan de voorzijde liet bouwen. Na zijn dood kwam alles toe aan zijn dochter Claire Anne Huyn d'Amstenraedt en haar man Gérard van Dieden Malatesta, ruiterkapitein in het leger van koning Philippe IV. Deze sterft aan het einde van het zeventiende eeuw.

In 1701 kwamen de bezittingen door hypothécaire schuld in handen Graaf Philippe Guillaume de Hoensbroeck, ondanks vele verzoeken van de weduwe van de overleden eigenaar. De kinderen van Gérard van Dieden Maletesta lukt het echter de schulden door middel van een lening van Nicolas Moeren uit Aken af te lossen. Zij blijven in het bezit van het kasteel, maar verkopen het in 1704 aan hun geldschieter, de eerdergenoemde Moeren. Deze sterft in 1709 en het landgoed gaat over op zijn dochter Jeanne Moeren die in 1687 met Jean Gaspard Deltour getrouwd was. Deze liet het kasteel ingrijpend veranderen en gaf het er het huidige karakter aan.

In 1733 valt alles ten beurt aan zijn oudste zoon Jean Jacques Joseph Deltour. Deze laatste doet het bezit over aan zijn nicht Anno Marie Thérèse Deltour, die in 1746 trouwt met Nicolas Léonard Charlier oudkapitein in het Oostenrijkse leger. In 1788 verkoopt deze het goed aan Arnold Römer-Lambertz, die inmiddels al eigenaar geworden was van het Vlattenhaus. Hij laat het Amstenraedter Haus na een zijn dochter Sybille Lambertz, echtgenote van André-Joseph Franssen uit Maastricht. Die sterft in 1845.

Zijn zoon, André-Joseph Franssen-junior erft alles en zijn kinderen volgen hem op hun beurt op. Onder deze kinderen bevond zich ook Ferdinand-Jean-Jaques-Hubert Franssen, rechter aan het hof van justitie te Heinsberg. Deze bleef waarschijnlijk uiteindelijk alléén over als eigenaarerfgenaam, want zijn kinderen erven het landgoed. Eén van hen, André-Joseph-Hubert-Robert Franssen wordt eigenaar (bij notariële akte van notaris Schäfer te Aken op 9 februari 1903); hij sterft in 1946.

+ in onze rubriek FOTO'S Hij was die op 25 juli 1938 in de adelstand werd verheven en de titel baron kroeg, alsmede het recht om "de Cortenbach" aan zijn naam toe te voegen (een vroeger bezit van zijn familie te Membach). Zijn weduwe. geboren Marie Tychon en kinderen worden erfgenamen en eigenaar van het oude Herrenhaus.